Hoe komt een puzzelplaat tot stand?
Het tekenen van een puzzelplaat is een zorgvuldig karweitje. Gemiddeld doen de tekenaars 2,5 maand over 1 puzzelplaat! Hier vertelt Jan hoe hij te werk gaat.
Eerst het onderwerp bepalen
Jan barst altijd van de inspiratie voor nieuwe puzzels. Tijdens de creatieve sessies met de Studio vliegen de ideeën hem dan ook om de oren.
"Hoe ik van start ga? Meestal heb ik al een paar losse invallen of schetsjes liggen. Gekke vondsten die spontaan in me opkomen op een gewone dag. Jumbo komt ook geregeld met suggesties, en die nemen we dan samen door. Maar uiteindelijk heb ik alle vrijheid om zelf het onderwerp te kiezen."
Van idee naar schets
Zodra het idee staat, duikt Jan in de uitwerking. "Zo’n concept werk ik uit tot een gedetailleerde potloodschets. Daar hoort ook wat vooronderzoek bij. Voor de Tour de France-puzzel ben ik bijvoorbeeld even langs de lokale fietsenwinkel gegaan om wat folders op te halen. Maar eerlijk gezegd vond ik die te modern. Het is juist veel leuker om de renners te tekenen in die ouderwetse tenues. Ik probeer het gevoel van vroeger te vangen, zoals toen de Ronde van Schiedam nog werd gereden."
Tegenwoordig doet hij zijn documentatie vooral online — wel zo makkelijk.
Inkten
Na het schetsen begint het precisiewerk. De tekening wordt eerst geïnkt met de fijnste Rotring-pen en vervolgens op het gewenste formaat gekopieerd. Die uitvergrote versie dient als basis voor een nieuwe potloodtekening, waarin Jan opnieuw de lijnen uitzet. Daarna gaat hij met Oost-Indische inkt en een extreem fijne kroontjespen aan de slag om alles zorgvuldig over te trekken.
Tijdens dit proces komen er nog allerlei grappige details bij. Denk aan een kunstgebitje, oogjes of een dartpijltje – kleine vondsten die de plaat nét dat extra’s geven. Zodra alle lijntjes staan, is het creatieve tekenwerk afgerond en is het tijd voor kleur.
Inkleuren
Inkleuren gebeurt met penseel en ecoline. Ecoline geeft die prachtige, felle kleuren waar Jans tekeningen bekend en geliefd om zijn.
Het eindresultaat
Het maken van één puzzelplaat kost Jan gemiddeld drie maanden. Als de inkttekening klaar is, laat hij deze nog even rusten – meestal een week. “Ik zie dan toch altijd nog iets dat nét beter kan. Een extra stipje, een lijntje, een grapje hier of daar.”
Zodra alles helemaal klopt, gaat de plaat naar Jumbo. Daar wordt het kunstwerk omgezet in een echte legpuzzel. Het creatieve deel zit er dan op – tijd om de plaat in te kleuren.
Productie
Als de tekening helemaal klaar is, neemt een grafisch designer van Jumbo het stokje over. Die zorgt ervoor dat alle bestanden klaargemaakt worden voor de drukker. Daarna gaan de digitale bestanden richting fabriek – daar begint het fysieke productieproces.
Eerst wordt de puzzelplaat op een groot vel karton geplakt. Dat karton gaat door een krachtige stansmachine die de puzzel in duizenden stukjes snijdt. Maar dan ligt alles nog als één geheel. Om de stukjes echt los te maken, komt ‘de breker’ in actie – een lopende band met kleine puntjes die de puzzel langzaam uit elkaar duwt. Onderaan hangt een rol papier klaar, die elk setje stukjes netjes in een zakje opvangt.
Ondertussen worden doos en deksel geplakt en gevormd. De deksel schuift alvast naar het eind van de band. De doos komt eerst langs een medewerker die er de puzzel in legt. Daarna komt de deksel erop en voilà – de puzzel is klaar voor de winkel!
Bron: Jan van Haasteren